Hei Whakaaro mō ngā Kura (Hon. Dr Pita Sharples)


E kōrero ana te Minita i ōna whakaaro mō te whakaako i te hītori Māori ki roto i ngā kura katoa o te motu. Ki tā te Minita, he māmā noa iho tēnei kaupapa te kawe e ngā kaiako.

Kei te mōhio ngā tamariki Māori ki ēnei ingoa, ā, Māori o te ao kōhatu. Kei te mōhio rātou ki ō rātou iwi, ngā marae, ā, me ērā atu. Kei te mōhio rātou ko wai rātou, he aha tēnei mea te mana whenua, tangata whenua, ā, engari kāhore te Pākehā e mōhio ana. Ki te Pākehā kua tīmatahia ngā hītori i te taenga mai o Kāpene Kuki ki Aotearoa nei. Nā reira koinā te take i tino pīrangi ai au kia whakatōkia tēnei mātauranga e pā ana ki Ngāi Tāua, ā, kei roto i ngā kura, kia tipu pai ake ngā Pākehā me ō rātou whakaaro e pā ana ki te Māori. 

Ko ētahi o ngā Pākehā ka titiro ki te Māori, ka whakaaro, ō, ka aroha, he pōhara, ā, kūware ki ētahi kaupapa Pākehā, ā, kore mahi ētahi, te nuinga ko ētahi whare kāore e tino pai. Kāhore rātou e mōhio ana ko ēnei ngā mokopuna o ngā rangatira i arahina ngā pakanga. Kei te pai a (Francis) Drake/(Walter) Raleigh i tērā whenua, engari i tēnei taha kei a tātou a tātou toa ki te whawhai i ngā pakanga i konei, i Aotearoa. Nā reira koinā taku pīrangi, mehemea mōhio ngā tamariki Pākehā ki ēnei hītori ka whakawhānuitia ō rātou whakaaro e pā ana ki Ngāi Tāua kia tipu ngātahi te Pākehā me te Māori i konei. I tēnei wā kei konei te Pākehā, kei konei te Māori ka tipu pēnei ana, kāore e tika, kāore e tika. Nā reira mehemea ki te mōhio te iwi Pākehā i tō tātou hītori, ā, kātahi ka noho pai rāua.

Haere ki roto i ngā whānau Māori – pātai atu, ko wai ngā rangatira nō konei, nō tēnei wāhi, i tipu mai i konei? Ko wai ngā rangatira? Ko wai te kōmiti marae? Ko wai te rōpū hāhi?, ā, ērā pātai, kātahi ka riro mai tēnei mātauranga, ā, ki a rātou.